Μεγάλο πλήγμα στην πυρηνική ενέργεια

Τα προβλήματα που προέκυψαν αυτές τις ημέρες στους ιαπωνικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες, έδωσαν ένα δυνατό χτύπημα στη παγκόσμια πυρηνική βιομηχανία. Έπληξαν ένα ισχυρότατο καρτέλ, που το αποτελούν 5-6 κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις, οι οποίες εδώ και καιρό προωθούν τη πυρηνική ενέργεια ως πανάκεια.
Τα ρίσκα που αντιμετωπίζουν οι πυρηνικές μονάδες που είναι εγκατεστημένες κοντά σε ακτογραμμές
, όπως αυτή της Fukushima, είναι από καιρό γνωστά. Πριν από 6 μόλις χρόνια, το τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό ανάγκασε σε κλείσιμο τον πυρηνικό σταθμό στο ινδικό Madras.
Πάρα πολλές πυρηνικές μονάδες είναι τοποθετημένες δίπλα στη θάλασσα, επειδή ακριβώς χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού. Εξαιτίας όμως των κλιματικών αλλαγών, έχουμε μπει σε μια περίοδο όπου οι φυσικές καταστροφές, όπως είναι οι κυκλώνες, οι καταιγίδες, και τα τσουνάμι, είναι όλο και πιο συχνά φαινόμενα. Μια άλλη παράμετρος που οφείλεται στις κλιματικές αλλαγές, και που αναμένεται να δούμε σύντομα , είναι και η άνοδος της στάθμης των ωκεανών, που θα αυξήσει τον κίνδυνο για τους παραλιακούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Πολλοί αντιδραστήρες στη Βρετανία, είναι δίπλα στη θάλασσα και λίγα μόλις μέτρα πάνω από την επιφάνειά της. Το 1992, ο τυφώνας Andrew προκάλεσε σημαντικά προβλήματα στο πυρηνικό εργοστάσιο Turkey Point στη Φλόριντα της Αμερικής. Ευτυχώς δεν υπήρξε κίνδυνος.
Όλες οι γεννήτριες, ακόμη και αυτές που απαιτούν κάρβουνο ή αέριο, χρησιμοποιούν πολύ νερό. Η πυρηνική όμως ενέργεια, χρησιμοποιεί ακόμη περισσότερο. Οι αντιδραστήρες τύπου Light-water (LWRs), όπως αυτός στη  Fukushima, που χρειάζονται το νερό για κύρια ψύξη, είναι αυτοί που παράγουν και τη περισσότερη πυρηνική ενέργεια στο πλανήτη. Οι τεράστιες ποσότητες ύδατος που έχουν ανάγκη για να λειτουργήσουν, μετατρέπονται σε εκροές καυτού νερού, που επιστρέφουν στα ποτάμια, στις λίμνες, και στους ωκεανούς. Επειδή οι αντιδραστήρες που βρίσκονται στην ενδοχώρα, εξαντλούν το διαθέσιμο και πολύτιμο νερό, οι χώρες που πάσχουν από λειψυδρία προσπαθούν να βρουν παραθαλάσσιες τοποθεσίες για να τους εγκαταστήσουν. Όπου όμως και να στηθούν, οι αντιδραστήρες είναι ευάλωτοι στα στοιχεία της φύσης, και στη κλιματική αλλαγή.
Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία, και όσο ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, οι αντιδραστήρες θα επηρεάζονται όλο και πιο πολύ από τις ελλείψεις νερού. Στη διάρκεια του μεγάλου γαλλικού καύσωνα του 2003, οι υπεύθυνοι αναγκάστηκαν να μειώσουν ή και να διακόψουν τη λειτουργία σε 17 πυρηνικούς αντιδραστήρες, εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας στις λίμνες και στα ποτάμια. Το 2006, οι Ισπανοί διέκοψαν τη λειτουργία του αντιδραστήρα στη Santa María de Garoña για μια ολόκληρη εβδομάδα, εξαιτίας της ταχείας ανόδου της θερμοκρασίας στον ποταμό Ebro.
Παραδόξως, οι συνθήκες που οδηγούν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στην αναγκαστική μείωση της παραγωγής τους, είναι αυτές που αυξάνουν αλματωδώς τη ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια, εξαιτίας της χρήσης των κλιματιστικών.
Στη διάρκεια του καύσωνα του 2003, η Électricité de France, που λειτουργεί 58 αντιδραστήρες, κυρίως σε οικολογικά ευαίσθητες υδάτινες περιοχές, αναγκάστηκε να αγοράσει ρεύμα από γειτονικά κράτη. Η κρατική αυτή εταιρία που συνήθως εξάγει ενέργεια, κατέληξε να πληρώνει 10 φορές παραπάνω από την αξία του ρεύματος στη τοπική αγορά, επιβαρυνόμενη με ένα κόστος €300 εκατομμυρίων.

Η Γαλλία αρέσκεται στο να διαφημίζει τη πυρηνική της βιομηχανία, η οποία παράγει το 78% του γαλλικού ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι όμως τέτοια η ανάγκη  για νερό, που η EDF αφαιρεί 19 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού κάθε χρόνο, από τα ποτάμια και τις λίμνες. Ένα νούμερο που αντιστοιχεί στο μισό περίπου της συνολικής κατανάλωσης νερού στη Γαλλία. Η λειψυδρία είναι η νέα διεθνής πρόκληση, και στη πραγματικότητα τα περισσότερα κράτη του κόσμου δεν είναι σε θέση να συντηρήσουν πυρηνικά εργοστάσια εξαιτίας αυτής της υπερβολικής ανάγκης τους για νερό.
Οι μονάδες που είναι δίπλα στη θάλασσα δεν αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα σε συνθήκες ζέστης, επειδή οι ωκεανοί δεν θερμαίνονται τόσο γρήγορα όσο τα ποτάμια και οι λίμνες. Και επειδή οι μονάδες αυτές βασίζονται στο θαλασσινό νερό, δεν αφαιρούν πολύτιμο γλυκό νερό από τη φύση. Όπως όμως μας έδειξε η Ιαπωνία, οι παραθαλάσσιοι αντιδραστήρες αντιμετωπίζουν άλλους, κατά πολύ σοβαρότερους, κινδύνους.
Όταν το τσουνάμι του Ινδικού Ωκεανού έπληξε τη περιοχή Madras, ο πυρήνας του αντιδραστήρα δεν κινδύνεψε επειδή τα ηλεκτρικά συστήματα είχαν πολύ ευφυώς τοποθετηθεί σε ψηλότερο έδαφος από ότι το ίδιο το εργοστάσιο. Και σε αντίθεση με τη Fukushima, το Madras ήταν αρκετά μακρύτερα από το επίκεντρο του σεισμού που προκάλεσε το τσουνάμι.
Το μεγάλο δίλημμα που αντιμετωπίζει η πυρηνική βιομηχανία είναι ότι απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, στο οποίο όμως είναι ευάλωτοι οι αντιδραστήρες. Και επίσης, αρκετές δεκαετίες μετά τη περίφημη πρόβλεψη ότι η πυρηνική ενέργεια θα είναι στο μέλλον τόσο φτηνή, που δεν θα χρειάζεται να υπάρχουν μετρητές, σήμερα σε όλο τον κόσμο, τα πυρηνικά εργοστάσια επιβιώνουν χάρη στα κρατικά ταμεία και στις κρατικές επιχορηγήσεις.
Και ενώ η απήχηση της πυρηνικής ενέργειας έχει μειωθεί στη Δύση, παραμένει υψηλή στους λεγόμενους «νεοφερμένους» οπαδούς της, κάτι που φέρνει νέες προκλήσεις, όπως είναι και η εξάπλωση των πυρηνικών όπλων.
Με τα 2/5 του παγκόσμιου πληθυσμού να ζουν σε απόσταση μέχρι 100 χιλιόμετρα από τις ακτές, η ανεύρεση κατάλληλης παραθαλάσσιας τοποθεσίας για πυρηνικές εγκαταστάσεις, κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι.
Αυτό που μάλλον θα γίνει τώρα,  είναι ότι το πρόσφατο ατύχημα της Ιαπωνίας θα προκαλέσει μια στασιμότητα στην εξάπλωση της πυρηνικής ενέργειας, ανάλογη με εκείνη του 1979, που συνδέθηκε με το Three Mile Island της Αμερικής, ή με αυτήν του 1986 στο  Chernobyl.

S.A.-Project Syndicate
http://www.antinews.gr/2011/03/16/91228/#more-91228