διεύθυνση επικοινωνίας delios2010@gmail.com

18 Νοε 2011

Πρέπει να θυσιαστεί η δημοκρατία για να σωθεί η Ευρώπη;

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους έχει φέρει τα πάνω-κάτω στην πολιτική ζωή της ηπείρου. Μέσα στο 2011, τέσσερις χώρες είδαν τις κυβερνήσεις τους να πέφτουν -Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιταλία. Στην περίπτωση της Ελλάδας και της Ιταλίας μάλιστα δεν ήταν καν απόφαση του εκλογικού σώματος. Η Ισπανία αναμένεται να προστεθεί στη λίστα την Κυριακή, καθώς οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι πιθανό να ηττηθεί από το Κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα του Mariano Rajoy.


Ενώ στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και (πιθανότατα) την Ισπανία, η μετάβαση σε μία νέα κυβέρνηση ήταν αποτέλεσμα της βούλησης του λαού, στην Ελλάδα και την Ιταλία οι κυβερνήσεις μπήκαν κατά κάποιο τρόπο από... την πίσω πόρτα. Και στις δύο χώρες οι πρωθυπουργοί -ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, αντίστοιχα- έχασαν την υποστήριξη των συμμάχων τους και αναγκάστηκαν να παραιτηθούν. Και οι δύο αντικαταστάθηκαν από τους υπηρεσιακούς πρωθυπουργούς, Λουκά Παπαδήμο και Mario Monti, αντίστοιχα.

Οι επικεφαλής των κυβερνήσεων έκτακτης ανάγκης συγκρότησαν τα υπουργικά τους συμβούλια, επιλέγοντας τους ήδη μυημένους. Στη νέα ελληνική κυβέρνηση συμμετέχουν πολλές σταθερές αξίες του καθεστώτος Παπανδρέου, ενώ η ομάδα του κ. Monti αποτελείται από δημοσίους υπαλλήλους, ακαδημαϊκούς και επιχειρηματικούς ηγέτες- ούτε ένα εκλεγμένο μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου. Οι εντολοδόχοι αντιμετωπίζουν το δύσκολο έργο της προώθησης των ανεπιθύμητων από το λαό μεταρρυθμίσεων καθώς και της μείωσης του χρέους προκειμένου να ανακόψουν το σπιράλ θανάτου της αγοράς ομολόγων, στο οποίο εγκλωβίστηκαν οι προκάτοχοί τους.

Φυσικά, οι διορισμένες κυβερνήσεις δεν είναι πολύ δημοκρατικές, αλλά αυτη είναι η μία πλευρά του νομίσματος. "Οι κυβερνήσεις αυτές υπάρχουν, όχι μόνο επειδή αποτελούνται από τεχνοκράτες, αλλά επειδή ήταν πιο εύκολο να ζητηθεί από ανεξάρτητες προσωπικότητες να πετύχουν πολιτική συναίνεση," δήλωσε στις 14 Νοεμβρίου στο Παρίσι, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jose Barroso, σύμφωνα με το Bloomberg News. "Η εχθρότητα μεταξύ των διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων είναι τεράστια."

Με άλλα λόγια, η σύσταση μη εκλεγμένων κυβερνήσεων μπορεί να ήταν ο μόνος τρόπος για να ληφθεί δράση ενάντια στην κρίση που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Ιταλία. Μια κυβέρνηση αποτελούμενη από μια τεχνοκρατική ελίτ δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο στην Ευρώπη: Όπως σημειώνει ο Greg Viscusi του Bloomberg: «Ο διορισμός πρωθυπουργών στην Αθήνα και τη Ρώμη ώστε να περάσουν τα αντιλαϊκά μέτρα λιτότητας απηχεί τις προσπάθειες που έγιναν τις τελευταίες πέντε δεκαετίες από τους Ευρωπαίους ηγέτες να έχουν τον έλεγχο της χάραξης πολιτικής, όταν υπολείπονταν τα δημοκρατικά μέσα."

Ο Viscusi συνεχίζει λέγοντας:

Η πρόοδος για την ανοικοδόμηση -και τώρα για τη διάσωση- της ένωσης των 27 εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό στις άρχουσες ελίτ. Οι αποφάσεις λαμβάνονται στις συνεδριάσεις των υπουργών των εθνικών κυβερνήσεων, και η Κομισιόν, ο εκτελεστικός βραχίονας της Ε.Ε., εκλέγεται από τις κυβερνήσεις αυτές.

Μήπως όλα αυτα υπονομεύουν τη δημοκρατία στην Ευρώπη; Και ναι και όχι. Οι κ.κ. Παπαδήμος και Monti έχουν ορκιστεί να παραχωρήσουν την εξουσία σε εκλεγμένες κυβερνήσεις σε λίγους μήνες από τώρα: στην περίπτωση της Ελλάδας η μετάβαση ενδέχεται να γίνει ακόμη και το Φεβρουάριο, ενώ στην Ιταλία αναμένεται κάποια στιγμή την ερχόμενη άνοιξη. Δεν μιλάμε δηλαδή για μία εντολή σχηματισμού κυβέρνησης αορίστου χρόνου ή για πραξικόπημα. Παράλληλα, οι ενέργειες που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις Παπαδήμου και Monti εξακολουθούν να χρειάζονται την έγκριση των εκλεγμένων κοινοβουλίων της Ελλάδας και της Ιταλίας. Ωστόσο, και μόνο το γεγονός ότι η μεταφορά της ηγεσίας στα χέρια τεχνοκρατών κρίθηκε απαραίτητη για να συντελεστούν οι απαιτούμενες αλλαγές, είναι ενδεικτικό της ελληνικής και της ιταλικής πολιτικής πραγματικότητας.

Το blog του βρετανικού περιοδικού Spectator ανέφερε χθες για την Ιταλία:

Τα πολιτικά κόμματα επιλέγουν μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, επειδή δεν τολμούν να κινήσουν τις μεταρρυθμίσεις που γνωρίζουν ότι απαιτούνται. Θέλουν να εξουσιάζουν, αλλά όχι να κυβερνούν -και μια τεχνοκρατική διέξοδος τους επιτρέπει να το κάνουν αυτό. Δειλία; Ναι. Ένα κατηγορητήριο της πολιτικής της Ιταλίας. Ναι. Αντι-δημοκρατία; Όχι.

Είναι ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς την ιταλική περίπτωση, όσο πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας που έχει θέσει η Επιτροπή Ελλλείμματος του Κογκρέσου των ΗΠΑ για να επιτευχθεί συμβιβασμός στην κατάρτιση  προϋπολογισμού και να μην αρχίσει αυτόματη περικοπή δαπανών. Μπορεί να αποδειχθεί ότι το πολωμένο και παραλυμένο πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ δεν είναι στο σύνολό του πολύ διαφορετικό. Δεν υπάρχει πιθανότητα η κυβέρνηση των ΗΠΑ να αντικατασταθεί από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση που θα εξανάγκαζε σε συμβιβασμό, αλλά από την άλλη το να αφήνονται οι αποφάσεις για τον προϋπολογισμό στο καταστατικό δεν ενσαρκώνει ακριβώς το ιδεώδες της λαϊκής εξουσίας.
 http://www.capital.gr/businessweek/articles.asp?id=1333714

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου