Της Ζέζα Ζήκου
Ζούμε ένα συλλογικό δράμα. Οχι μόνο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν έχει διστάσει να επικρίνει ευθέως τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της αμερικανικής οικονομίας είναι η αναποφασιστικότητά τους να αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους.
Ομως, το ίδιο δράμα ζουν και στη Γερμανία. Η πανίσχυρη και πολλαπλά έγκυρη εφημερίδα Handelsplatt προειδοποιεί πως το «σχέδιο σωτηρίας» του ευρώ με τον «χρυσό δημοσιονομικό κανόνα» της ισοσκέλισης των προϋπολογισμών, που επιβάλλει στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής η φράου Μέρκελ με τον Σαρκοζί, αποτελεί μια προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου!
Ομως, με ολύμπια ηρεμία, η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ακούει και διαβάζει όλα αυτά. Με ήπιο ύφος μιλάει για τις επιπτώσεις ενδεχόμενης υπαναχώρησης της Γερμανίας από τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της. «Η μοίρα μάς οδήγησε στην πρόκληση αυτή», δηλώνει η κ. Μέρκελ. «Ηρθε η ώρα να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Η πρόκληση είναι ιστορική. Αν δεν αντιμετωπίσουμε την κατάσταση, οι επιπτώσεις θα μας ξεπεράσουν. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό», κατέληξε η καγκελάριος, που δέχεται τις εντονότερες πιέσεις της 20ετούς πολιτικής της σταδιοδρομίας.
Πολλοί παραδοσιακοί της σύμμαχοι στο CDU και την κεντροδεξιά κυβερνητική συμμαχία εκτιμούν ότι η απόφασή της να διασώσει σπάταλα κράτη, όπως την Ελλάδα, θα επιβαρύνει δυσανάλογα τους Γερμανούς φορολογουμένους. Σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όμως, καθώς και στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο κυρίαρχη είναι η άποψη ότι η κ. Μέρκελ δεν έκανε αρκετά για να στηρίξει τη Ζώνη του Ευρώ. Οι επικρίσεις που αντιμετωπίζει από τα κέντρα αυτά κάνουν λόγο για την αναποφασιστικότητά της, το αντιδραστικό της πνεύμα και την εμμονή της με το πολιτικό της μέλλον.
Στενοί της συνεργάτες κάνουν σήμερα λόγο ότι η κ. Μέρκελ έχει συνειδητοποιήσει τον τελευταίο μήνα ότι η μοίρα της είναι στενά συνδεδεμένη με εκείνη της ίδιας της Ευρωζώνης. Η συνειδητοποίηση αυτή συνοδεύεται από σαφή μεταβολή της ρητορικής της. Σε σειρά τοπικών εμφανίσεων, η κ. Μέρκελ έπαψε να επικρίνει τους σπάταλους Ελληνες, θεματική που κυριαρχούσε στις ομιλίες της του περασμένου έτους, υιοθετώντας, αντίθετα, προσεκτικά επιλεγμένα επιχειρήματα γύρω από τους λόγους που η σωτηρία της Ελλάδας με γερμανική βοήθεια είναι αναγκαία. «Αν το ευρώ αποτύχει, η Ευρώπη αποτυγχάνει και αυτή», είναι ένα από τα επιχειρήματα που επαναλαμβάνει συχνά τον τελευταίο καιρό η καγκελάριος.
Η πολιτική μεταμόρφωση της Αγκελα Μέρκελ υπήρξε όντως οβιδιακή. Πολλοί τη θυμούνται ως υπουργό Περιβάλλοντος του Χέλμουτ Κολ να ξεσπάει σε λυγμούς εν μέσω Υπουργικού Συμβουλίου, όταν δέχθηκε επικρίσεις από συναδέλφους της. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2005, η Μέρκελ απέδειξε την αξία της, ταπεινώνοντας άρρενες συναδέλφους της, εξασφαλίζοντας την ηγεσία του κόμματος και κατακτώντας τους χαρακτηρισμούς «Ατσάλινο Κορίτσι» και «Μάγκι Μέρκελ».
Ορισμένες από τις πρόσφατες διεθνείς επικρίσεις εναντίον της, όμως, είναι σωστές. Η κ. Μέρκελ καθυστέρησε όντως να σώσει την ελληνική οικονομία στις αρχές του 2010, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει μεγαλύτερες υποχωρήσεις από την κυβέρνηση Παπανδρέου, ενώ τον Μάιο του ίδιου έτους σύρθηκε από τους Ευρωπαίους εταίρους της στη δημιουργία του ταμείου σωτηρίας, προτού προκαλέσει νέες αναταράξεις στην Ευρώπη προωθώντας το διχαστικό, αν και μη δεσμευτικό, σύμφωνο δημοσιονομικών κανόνων «Euro Plus», με στόχο τον εξευμενισμό των Γερμανών ευρωσκεπτικιστών.
Τους τελευταίους μήνες, όμως, η κ. Μέρκελ άλλαξε σιωπηλά στάση, εγκαταλείποντας τις αντιρρήσεις της στην ενδυνάμωση του EFSF και περιορίζοντας τη διαφωνία της στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Την ίδια στιγμή αποδέχθηκε πάγια αιτήματα της Γαλλίας για στενότερο συντονισμό μεταξύ ηγετών της Ευρωζώνης. Πριν από ένα χρόνο, ουδείς θα μπορούσε να προβλέψει ότι το Βερολίνο θα ήταν έτοιμο να προχωρήσει σε τέτοιες υποχωρήσεις. Την ίδια στιγμή, όμως, τα εμπόδια παραμένουν εντυπωσιακά. Οπως εξηγούν Γερμανοί νομικοί, η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου τον περασμένο μήνα αποκλείει ουσιαστικά τη δημιουργία «ευρωομολόγου», ενώ 4 στους 5 Γερμανούς εμφανίζονται αντίθετοι με αυτό.
Τώρα, θέλει τελικά το Βερολίνο να λυθεί η κρίση της Ευρωζώνης; Και βέβαια θέλει, απαντούν οι περισσότεροι Γερμανοί. Οι εκκλήσεις απ’ όλον τον κόσμο έπιασαν τόπο, όμως η λύση γίνεται με τους δικούς της όρους. Με άλλα λόγια, ο πόνος και η λιτότητα θα συνεχιστούν για το ορατό μέλλον.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_08/12/2011_1297033
Ζούμε ένα συλλογικό δράμα. Οχι μόνο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν έχει διστάσει να επικρίνει ευθέως τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της αμερικανικής οικονομίας είναι η αναποφασιστικότητά τους να αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους.
Ομως, το ίδιο δράμα ζουν και στη Γερμανία. Η πανίσχυρη και πολλαπλά έγκυρη εφημερίδα Handelsplatt προειδοποιεί πως το «σχέδιο σωτηρίας» του ευρώ με τον «χρυσό δημοσιονομικό κανόνα» της ισοσκέλισης των προϋπολογισμών, που επιβάλλει στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής η φράου Μέρκελ με τον Σαρκοζί, αποτελεί μια προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου!
Ομως, με ολύμπια ηρεμία, η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ακούει και διαβάζει όλα αυτά. Με ήπιο ύφος μιλάει για τις επιπτώσεις ενδεχόμενης υπαναχώρησης της Γερμανίας από τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις της. «Η μοίρα μάς οδήγησε στην πρόκληση αυτή», δηλώνει η κ. Μέρκελ. «Ηρθε η ώρα να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Η πρόκληση είναι ιστορική. Αν δεν αντιμετωπίσουμε την κατάσταση, οι επιπτώσεις θα μας ξεπεράσουν. Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό», κατέληξε η καγκελάριος, που δέχεται τις εντονότερες πιέσεις της 20ετούς πολιτικής της σταδιοδρομίας.
Πολλοί παραδοσιακοί της σύμμαχοι στο CDU και την κεντροδεξιά κυβερνητική συμμαχία εκτιμούν ότι η απόφασή της να διασώσει σπάταλα κράτη, όπως την Ελλάδα, θα επιβαρύνει δυσανάλογα τους Γερμανούς φορολογουμένους. Σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όμως, καθώς και στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο κυρίαρχη είναι η άποψη ότι η κ. Μέρκελ δεν έκανε αρκετά για να στηρίξει τη Ζώνη του Ευρώ. Οι επικρίσεις που αντιμετωπίζει από τα κέντρα αυτά κάνουν λόγο για την αναποφασιστικότητά της, το αντιδραστικό της πνεύμα και την εμμονή της με το πολιτικό της μέλλον.
Στενοί της συνεργάτες κάνουν σήμερα λόγο ότι η κ. Μέρκελ έχει συνειδητοποιήσει τον τελευταίο μήνα ότι η μοίρα της είναι στενά συνδεδεμένη με εκείνη της ίδιας της Ευρωζώνης. Η συνειδητοποίηση αυτή συνοδεύεται από σαφή μεταβολή της ρητορικής της. Σε σειρά τοπικών εμφανίσεων, η κ. Μέρκελ έπαψε να επικρίνει τους σπάταλους Ελληνες, θεματική που κυριαρχούσε στις ομιλίες της του περασμένου έτους, υιοθετώντας, αντίθετα, προσεκτικά επιλεγμένα επιχειρήματα γύρω από τους λόγους που η σωτηρία της Ελλάδας με γερμανική βοήθεια είναι αναγκαία. «Αν το ευρώ αποτύχει, η Ευρώπη αποτυγχάνει και αυτή», είναι ένα από τα επιχειρήματα που επαναλαμβάνει συχνά τον τελευταίο καιρό η καγκελάριος.
Η πολιτική μεταμόρφωση της Αγκελα Μέρκελ υπήρξε όντως οβιδιακή. Πολλοί τη θυμούνται ως υπουργό Περιβάλλοντος του Χέλμουτ Κολ να ξεσπάει σε λυγμούς εν μέσω Υπουργικού Συμβουλίου, όταν δέχθηκε επικρίσεις από συναδέλφους της. Λίγα χρόνια αργότερα, το 2005, η Μέρκελ απέδειξε την αξία της, ταπεινώνοντας άρρενες συναδέλφους της, εξασφαλίζοντας την ηγεσία του κόμματος και κατακτώντας τους χαρακτηρισμούς «Ατσάλινο Κορίτσι» και «Μάγκι Μέρκελ».
Ορισμένες από τις πρόσφατες διεθνείς επικρίσεις εναντίον της, όμως, είναι σωστές. Η κ. Μέρκελ καθυστέρησε όντως να σώσει την ελληνική οικονομία στις αρχές του 2010, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει μεγαλύτερες υποχωρήσεις από την κυβέρνηση Παπανδρέου, ενώ τον Μάιο του ίδιου έτους σύρθηκε από τους Ευρωπαίους εταίρους της στη δημιουργία του ταμείου σωτηρίας, προτού προκαλέσει νέες αναταράξεις στην Ευρώπη προωθώντας το διχαστικό, αν και μη δεσμευτικό, σύμφωνο δημοσιονομικών κανόνων «Euro Plus», με στόχο τον εξευμενισμό των Γερμανών ευρωσκεπτικιστών.
Τους τελευταίους μήνες, όμως, η κ. Μέρκελ άλλαξε σιωπηλά στάση, εγκαταλείποντας τις αντιρρήσεις της στην ενδυνάμωση του EFSF και περιορίζοντας τη διαφωνία της στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Την ίδια στιγμή αποδέχθηκε πάγια αιτήματα της Γαλλίας για στενότερο συντονισμό μεταξύ ηγετών της Ευρωζώνης. Πριν από ένα χρόνο, ουδείς θα μπορούσε να προβλέψει ότι το Βερολίνο θα ήταν έτοιμο να προχωρήσει σε τέτοιες υποχωρήσεις. Την ίδια στιγμή, όμως, τα εμπόδια παραμένουν εντυπωσιακά. Οπως εξηγούν Γερμανοί νομικοί, η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου τον περασμένο μήνα αποκλείει ουσιαστικά τη δημιουργία «ευρωομολόγου», ενώ 4 στους 5 Γερμανούς εμφανίζονται αντίθετοι με αυτό.
Τώρα, θέλει τελικά το Βερολίνο να λυθεί η κρίση της Ευρωζώνης; Και βέβαια θέλει, απαντούν οι περισσότεροι Γερμανοί. Οι εκκλήσεις απ’ όλον τον κόσμο έπιασαν τόπο, όμως η λύση γίνεται με τους δικούς της όρους. Με άλλα λόγια, ο πόνος και η λιτότητα θα συνεχιστούν για το ορατό μέλλον.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_08/12/2011_1297033
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου