Γεώργιος Π. Μαλούχος
Φθινόπωρο του 1922: Η Μικρασιατική Καταστροφή έχει διαλύσει εντελώς τη χώρα. Δεν μιλάμε για κρίση, αλλά για ολική καταστροφή – άλλωστε, πολλοί σήμερα ξεχνούν ότι την άνοιξη του ίδιου χρόνου η Ελλάδα έχει επίσης χρεοκοπήσει και το νόμισμά της έχει ήδη υποτιμηθεί κατά 50%! Ομως, σαν χθες, στις 3 Ιανουαρίου του 1924, ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιστρέφει στην Αθήνα. Και επιστρέφει έχοντας πετύχει το ακατόρθωτο: έχει εξασφαλίσει σε ένα ηττημένο κράτος μία συνθήκη ειρήνης που θα ταίριαζε περισσότερο σε νικητές παρά σε χαμένους – τη Συνθήκη της Λωζάννης, που γι' αυτό άλλωστε η Τουρκία επιχειρεί να την καταργήσει περίπου
από την επαύριό της μέχρι σήμερα…
Πώς όμως τα κατάφερε ο μεγάλος ηγέτης ενώ είχε να αντιμετωπίσει τερατωδώς μεγαλύτερες δυσκολίες από αυτές που ζούμε σήμερα;
Δύο ήταν οι άξονες του Βενιζέλου: η στρατιά στη Θράκη με τον Πάγκαλο και η εκ νέου ταύτιση των συμφερόντων της Ελλάδας με εκείνα των Δυτικών Συμμάχων – νικητών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, θεμελιώδης πολιτική του Βενιζέλου που είχε σπάσει, με ελληνική ευθύνη, στα χρόνια μετά το ’20 και οδήγησε στην Καταστροφή.
Ο Βενιζέλος διαπραγματεύθηκε στη Λωζάννη έχοντας πίσω του μια τεράστια στρατιωτική ήττα και μια ακόμα μεγαλύτερη πολιτική απομόνωση. Κι όμως, μέσα σε λίγες εβδομάδες, απείλησε την Τουρκία με επίθεση και παράλληλα κατάφερε να μεταστρέψει πλήρως εκ νέου όλη τη δυτική πολιτική υπέρ της Ελλάδας, πείθοντας τους παλιούς συμμάχους ότι η διαφαινόμενη ολική κατάρρευση της Ελλάδας και η πλήρης επικράτηση της Τουρκίας θα ήταν εις βάρος των συμφερόντων τους.
Ο Βενιζέλος διαπραγματεύθηκε. Σκληρά, αποφασισμένα, δημιουργικά, με φαντασία, γνώση και τόλμη. Ανέδειξε τη σημασία της χώρας και την ανάγκη που είχαν οι σύμμαχοί της να μείνει όρθια. Και η Ελλάδα στάθηκε ξανά στα πόδια της. Επιβίωσε και προχώρησε.
Μισό αιώνα αργότερα, ένας άλλος ηγέτης, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, βρέθηκε κι εκείνος μπροστά σε μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση, αν και σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Ηταν τα Χριστούγεννα του 1978, όταν οι διαπραγματεύσεις της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ απειλήθηκαν με πλήρη κατάρρευση. Την τελευταία στιγμή, τέθηκαν για την Ελλάδα όροι τους οποίους η χώρα δεν μπορούσε να αποδεχθεί. Ο Καραμανλής ενημερώθηκε και αποφάσισε να γράψει μια δραματική επιστολή προς τον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τους εννέα ομολόγους του των κρατών-μελών της ΕΟΚ. Κάλεσε τους πρέσβεις των κρατών στην Αθήνα και τους την παρέδωσε.
Στην ιστορική εκείνη επιστολή του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξηγούσε ότι αν οι νέες αυτές απαιτήσεις δεν εξαλείφονταν, θα ήταν υποχρεωμένος να αποσύρει την ελληνική αίτηση για ένταξη στην ΕΟΚ! Τους έγραφε ότι είχε αφιερώσει όλη του τη ζωή στην προσπάθεια ταύτισης του μέλλοντος της Ελλάδας με εκείνου της Ευρώπης, αλλά αυτά που τότε, ξαφνικά, κάποιες χώρες της Ευρώπης ζητούσαν, του ήταν αδύνατον, όπως έγραφε, ως πολιτικός άνδρας να τα παρουσιάσει στον ελληνικό λαό. Του ήταν αδύνατο να φέρει ενώπιον του λαού μια «τόσο επαχθή συμφωνία»…
Με εκείνη την επιστολή του Δεκεμβρίου του 1978 – μπορεί να την αναζητήσει ο καθένας στα σχετικά αρχεία Καραμανλή –, ο μεγάλος ηγέτης ρίσκαρε τα πάντα. Και φυσικά το γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον. Πολλοί μπορεί να πουν ότι αυτή δεν ήταν μεγάλη κρίση. Εκ του ασφαλούς φυσικά, ειδικά αν ήταν μεταξύ εκείνων που λυσσαλέα πολεμούσαν την προσπάθεια του Καραμανλή να κάνει την Ελλάδα Ευρωπαϊκή, μόνο και μόνο για να αρπάξουν τυχοδιωκτικά την εξουσία.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι πέντε μήνες αργότερα υπογραφόταν στο Ζάππειο η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ.
Η Ελλάδα είναι μια σημαντική χώρα. Ακόμα και σήμερα που βρίσκεται στην κατάσταση που βρίσκεται.
Μάλιστα, ειδικά σήμερα, με το σύνολο της περιοχής να βρίσκεται σε επικίνδυνο αναβρασμό, με την Τουρκία να είναι πια αναξιόπιστη σύμμαχος της Δύσης, με τον πόλεμο στο Ιράν επί θύραις και με τα ενεργειακά ζητήματα εδώ και στην Κύπρο να γεννούν ελπίδες, είναι πολύ σημαντικότερη από ότι ήταν εδώ και πολλά χρόνια.
Όμως, δεν κάνει τίποτα για να αξιοποιήσει τη σημασία της. Δύο χρόνια τώρα διαχειρίζεται το μέλλον της με μια πρωτοφανή και αυτοκαταστροφική ηττοπάθεια, ίσως γιατί τα δύο πιο κρίσιμα χρόνια είχε πέσει στα πιο ακατάλληλα χέρια.
Αυτή η μοίρα, όσο κι αν πολλοί το ακούν και το θεωρούν αδιανόητο, πρέπει και μπορεί να αλλάξει. Αλλά για να αλλάξει, πρέπει να διαθέτει ηγεσία.
Ηγεσία που να πιστεύει στον εαυτό της, να πιστεύει στη χώρα και στις δυνατότητές της, να πιστεύει στη μέγιστη ιστορική της πρόκληση. Και να λειτουργεί «επιθετικά», δημιουργικά, όχι φοβικά και υποταγμένα. Όχι για να μην τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Αλλά για να διαμορφώσει συνθήκες επιβίωσης, προκειμένου να τις τηρήσει.
Μια τέτοια ηγεσία, που θα λειτουργήσει όπως λειτούργησαν ο Βενιζέλος και ο Καραμανλής, που θα χτίσει νέες συμμαχίες – και οι οποίες είναι σήμερα εφικτές –, που θα απαιτήσει εκ μέρους της χώρας, που θα φτάσει ακόμα και να απειλήσει για να τη σώσει, μπορεί να αλλάξει τη μοίρα της χώρας.
Μοίρα, που σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι σαφώς προδιαγεγραμμένη.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=437356&h1=true
Φθινόπωρο του 1922: Η Μικρασιατική Καταστροφή έχει διαλύσει εντελώς τη χώρα. Δεν μιλάμε για κρίση, αλλά για ολική καταστροφή – άλλωστε, πολλοί σήμερα ξεχνούν ότι την άνοιξη του ίδιου χρόνου η Ελλάδα έχει επίσης χρεοκοπήσει και το νόμισμά της έχει ήδη υποτιμηθεί κατά 50%! Ομως, σαν χθες, στις 3 Ιανουαρίου του 1924, ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιστρέφει στην Αθήνα. Και επιστρέφει έχοντας πετύχει το ακατόρθωτο: έχει εξασφαλίσει σε ένα ηττημένο κράτος μία συνθήκη ειρήνης που θα ταίριαζε περισσότερο σε νικητές παρά σε χαμένους – τη Συνθήκη της Λωζάννης, που γι' αυτό άλλωστε η Τουρκία επιχειρεί να την καταργήσει περίπου
από την επαύριό της μέχρι σήμερα…
Πώς όμως τα κατάφερε ο μεγάλος ηγέτης ενώ είχε να αντιμετωπίσει τερατωδώς μεγαλύτερες δυσκολίες από αυτές που ζούμε σήμερα;
Δύο ήταν οι άξονες του Βενιζέλου: η στρατιά στη Θράκη με τον Πάγκαλο και η εκ νέου ταύτιση των συμφερόντων της Ελλάδας με εκείνα των Δυτικών Συμμάχων – νικητών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, θεμελιώδης πολιτική του Βενιζέλου που είχε σπάσει, με ελληνική ευθύνη, στα χρόνια μετά το ’20 και οδήγησε στην Καταστροφή.
Ο Βενιζέλος διαπραγματεύθηκε στη Λωζάννη έχοντας πίσω του μια τεράστια στρατιωτική ήττα και μια ακόμα μεγαλύτερη πολιτική απομόνωση. Κι όμως, μέσα σε λίγες εβδομάδες, απείλησε την Τουρκία με επίθεση και παράλληλα κατάφερε να μεταστρέψει πλήρως εκ νέου όλη τη δυτική πολιτική υπέρ της Ελλάδας, πείθοντας τους παλιούς συμμάχους ότι η διαφαινόμενη ολική κατάρρευση της Ελλάδας και η πλήρης επικράτηση της Τουρκίας θα ήταν εις βάρος των συμφερόντων τους.
Ο Βενιζέλος διαπραγματεύθηκε. Σκληρά, αποφασισμένα, δημιουργικά, με φαντασία, γνώση και τόλμη. Ανέδειξε τη σημασία της χώρας και την ανάγκη που είχαν οι σύμμαχοί της να μείνει όρθια. Και η Ελλάδα στάθηκε ξανά στα πόδια της. Επιβίωσε και προχώρησε.
Μισό αιώνα αργότερα, ένας άλλος ηγέτης, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, βρέθηκε κι εκείνος μπροστά σε μια πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση, αν και σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Ηταν τα Χριστούγεννα του 1978, όταν οι διαπραγματεύσεις της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ απειλήθηκαν με πλήρη κατάρρευση. Την τελευταία στιγμή, τέθηκαν για την Ελλάδα όροι τους οποίους η χώρα δεν μπορούσε να αποδεχθεί. Ο Καραμανλής ενημερώθηκε και αποφάσισε να γράψει μια δραματική επιστολή προς τον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τους εννέα ομολόγους του των κρατών-μελών της ΕΟΚ. Κάλεσε τους πρέσβεις των κρατών στην Αθήνα και τους την παρέδωσε.
Στην ιστορική εκείνη επιστολή του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εξηγούσε ότι αν οι νέες αυτές απαιτήσεις δεν εξαλείφονταν, θα ήταν υποχρεωμένος να αποσύρει την ελληνική αίτηση για ένταξη στην ΕΟΚ! Τους έγραφε ότι είχε αφιερώσει όλη του τη ζωή στην προσπάθεια ταύτισης του μέλλοντος της Ελλάδας με εκείνου της Ευρώπης, αλλά αυτά που τότε, ξαφνικά, κάποιες χώρες της Ευρώπης ζητούσαν, του ήταν αδύνατον, όπως έγραφε, ως πολιτικός άνδρας να τα παρουσιάσει στον ελληνικό λαό. Του ήταν αδύνατο να φέρει ενώπιον του λαού μια «τόσο επαχθή συμφωνία»…
Με εκείνη την επιστολή του Δεκεμβρίου του 1978 – μπορεί να την αναζητήσει ο καθένας στα σχετικά αρχεία Καραμανλή –, ο μεγάλος ηγέτης ρίσκαρε τα πάντα. Και φυσικά το γνώριζε καλύτερα από κάθε άλλον. Πολλοί μπορεί να πουν ότι αυτή δεν ήταν μεγάλη κρίση. Εκ του ασφαλούς φυσικά, ειδικά αν ήταν μεταξύ εκείνων που λυσσαλέα πολεμούσαν την προσπάθεια του Καραμανλή να κάνει την Ελλάδα Ευρωπαϊκή, μόνο και μόνο για να αρπάξουν τυχοδιωκτικά την εξουσία.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι πέντε μήνες αργότερα υπογραφόταν στο Ζάππειο η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ.
Η Ελλάδα είναι μια σημαντική χώρα. Ακόμα και σήμερα που βρίσκεται στην κατάσταση που βρίσκεται.
Μάλιστα, ειδικά σήμερα, με το σύνολο της περιοχής να βρίσκεται σε επικίνδυνο αναβρασμό, με την Τουρκία να είναι πια αναξιόπιστη σύμμαχος της Δύσης, με τον πόλεμο στο Ιράν επί θύραις και με τα ενεργειακά ζητήματα εδώ και στην Κύπρο να γεννούν ελπίδες, είναι πολύ σημαντικότερη από ότι ήταν εδώ και πολλά χρόνια.
Όμως, δεν κάνει τίποτα για να αξιοποιήσει τη σημασία της. Δύο χρόνια τώρα διαχειρίζεται το μέλλον της με μια πρωτοφανή και αυτοκαταστροφική ηττοπάθεια, ίσως γιατί τα δύο πιο κρίσιμα χρόνια είχε πέσει στα πιο ακατάλληλα χέρια.
Αυτή η μοίρα, όσο κι αν πολλοί το ακούν και το θεωρούν αδιανόητο, πρέπει και μπορεί να αλλάξει. Αλλά για να αλλάξει, πρέπει να διαθέτει ηγεσία.
Ηγεσία που να πιστεύει στον εαυτό της, να πιστεύει στη χώρα και στις δυνατότητές της, να πιστεύει στη μέγιστη ιστορική της πρόκληση. Και να λειτουργεί «επιθετικά», δημιουργικά, όχι φοβικά και υποταγμένα. Όχι για να μην τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Αλλά για να διαμορφώσει συνθήκες επιβίωσης, προκειμένου να τις τηρήσει.
Μια τέτοια ηγεσία, που θα λειτουργήσει όπως λειτούργησαν ο Βενιζέλος και ο Καραμανλής, που θα χτίσει νέες συμμαχίες – και οι οποίες είναι σήμερα εφικτές –, που θα απαιτήσει εκ μέρους της χώρας, που θα φτάσει ακόμα και να απειλήσει για να τη σώσει, μπορεί να αλλάξει τη μοίρα της χώρας.
Μοίρα, που σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι σαφώς προδιαγεγραμμένη.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=437356&h1=true
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου