Ένα από τα περίεργα της Ε.Ε. είναι η προβλέψιμη αντίστροφη σχέση ανάμεσα
στο ύψος των υπό συζήτηση κεφαλαίων και στον χρόνο των
διαπραγματεύσεων. Τρανταχτό παράδειγμα είναι το φοβερό θέαμα των
συζητήσεων για τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μην ξεγελιέστε από το αρχικό νούμερο του 1 τρισ. ευρώ. Είναι ο προϋπολογισμός μιας 7ετίας, κατά τη διάρκεια της οποίας το ΑΕΠ της Ε.Ε. υπολογίζεται στα 100 τρισ. ευρώ. Επίσης, η διαμάχη δεν αφορά όλο το ποσό, αλλά το 3% του προϋπολογισμού. Με άλλα λόγια, η διαμάχη αφορά το 0,03% του ΑΕΠ της Ε.Ε. Θα ήταν αριθμητική απερισκεψία να αποδώσουμε οποιαδήποτε μακροοικονομική σημασία σε αυτό.
Αντιθέτως, το ξεκαθάρισμα της κρίσης της ευρωζώνης θα καταλήξει τελικά σε έναν μεγάλο λογαριασμό και θα έχει πραγματικές οικονομικές συνέπειες. Αυτό θα έπρεπε να συζητούν οι ηγέτες της ευρωζώνης, και όχι τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Το μόνο σημαντικό θέμα στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό είναι όσα αποκαλύπτει για το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε., όπως διαφαίνεται άλλωστε και από την επιμονή του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.
Πάγωμα του προϋπολογισμού σημαίνει ότι η Ε.Ε. θα μείνει σε ό,τι κάνει. Ξεχάστε την Ατζέντα 2020 και οποιοδήποτε άλλο πρόσχημα αναπτυξιακής πολιτικής. Ο πρωταρχικός στόχος της παραμένει η ανάπηρη ενιαία αγορά, η οποία μπορεί να έχει πολυδιαφημιστεί, αλλά είναι μία μεγάλη απογοήτευση, χωρίς σημαντικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ. Δεν επεκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του κλάδου υπηρεσιών, που αντιστοιχεί και στη μερίδα του λέοντος στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι κυβερνήσεις έχουν υπαναχωρήσει αρκετές φορές στο θέμα της ενιαίας αγοράς. Η αγορά ενέργειας, επί παραδείγματι, εξακολουθεί να αποτελεί εν πολλοίς εθνική υπόθεση. Οι αμυντικές προμήθειες ουδέποτε αποτελούσαν τμήμα της ενιαίας αγοράς.
Ανέκαθεν πίστευα ότι η πιο σημαντική λειτουργία της ενιαίας αγοράς ήταν πως μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε πολιτικές ομιλίες, συνήθως μετά από κάποιο γεύμα εργασίας. Από τη διαμάχη για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., όμως, προκύπτει ότι η διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης -σε επίπεδο Ε.Ε.- έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Υπό αυτήν την έννοια, έχει ελάχιστη σημασία εάν η Βρετανία, επί παραδείγματι, μείνει εντός ή εκτός Ε.Ε.
Εάν αποφασίσει και επισήμως να βρεθεί εκτός της Ε.Ε., δεν θα χρειαστεί να παραδώσει τα υφιστάμενα δικαιώματά της, όπως η ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων και κατοίκων εντός της Ε.Ε., και, βεβαίως, την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά - ό,τι κι αν αξίζει τελικά.
Οι όροι της αποχώρησης από την Ε.Ε. τίθενται υπό διαπραγμάτευση. Ακόμη και τώρα, δεν αισθάνεσαι καμία διαφορά -παρά μόνο στη θερμοκρασία- εάν βρίσκεσαι στη Βρετανία (ή στη Νορβηγία) ή εντός της Ε.Ε.
Σήμερα, η Ε.Ε. έχει μόλις δύο σημαντικές λειτουργίες. Ορισμένοι αναγνώστες μπορεί να χαρακτηρίσουν σοκαριστική αυτή τη διαπίστωση.
Η πρώτη είναι ότι παρέχει τους θεσμούς και το νομικό πλαίσιο στην ευρωζώνη ώστε να βρει λύση στην κρίση. Δεν λέω ότι η ευρωζώνη θα πετύχει κατ’ ανάγκην αυτόν τον στόχο. Υπάρχει μία -όχι ασήμαντη- πιθανότητα ότι δεν θα τα καταφέρει. Εάν, όμως, τα καταφέρει, τότε θα σφετεριστεί την ενιαία αγορά μετατρέποντάς την, πιθανότατα, σε κάτι χρήσιμο.
Η τραπεζική ενοποίηση θα πρέπει να είναι το πρώτο βήμα προς μία ενιαία αγορά για τον χρηματοοικονομικό κλάδο σε επίπεδο ευρωζώνης. Σε τελικό στάδιο θα περίμενα και ενιαία αγορά για την εργασία και τις υπηρεσίες, σε επίπεδο ευρωζώνης. Εάν υπάρξει δημοσιονομική ενοποίηση, τότε ο προϋπολογισμός όχι μόνο θα είναι μεγαλύτερος από εκείνον της Ε.Ε., αλλά και διαφορετικός στη σύνθεσή του, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Η δεύτερη βασική λειτουργία της Ε.Ε. είναι ότι αποτελεί προθάλαμο των κρατών μελών που δεν ανήκουν ακόμη στο κλαμπ της ευρωζώνης, αλλά επιδιώκουν να ενταχθούν κάποια στιγμή στο μέλλον.
Η πραγματική διαχωριστική γραμμή στην Ε.Ε. δεν είναι μεταξύ των 17 μελών της ευρωζώνης και των 10 χωρών της Ε.Ε. που δεν έχουν ευρώ. Η πραγματική διαφορά είναι μεταξύ εκείνων που είναι ή που θέλουν να είναι εντός ευρωζώνης και εκείνων που ηθελημένα είναι εκτός. Η Βρετανία σαφέστατα εντάσσεται στη δεύτερη κατηγορία, όπως και η Τσεχία. Η Δανία και η Σουηδία επίσης, αλλά βρίσκονται πιο κοντά στη διαχωριστική γραμμή.
Τελικά, δεν έχει σημασία εάν τα κράτη που βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης θα επιλέξουν να φύγουν από την Ε.Ε., εάν θα μείνουν συγκαταβατικά ή εάν θα τους εγκαταλείψει η ευρωζώνη. Κάποια στιγμή θα υπάρξει το άσχημο διαζύγιο, αν και πιθανότατα αυτό θα συμβεί σε μερικά χρόνια. Θα μπορούσε να γίνει με διαφορετικές μορφές. Ο επίσημος διαχωρισμός είναι μία πιθανότητα.
Δεν είναι όμως, βιώσιμο, μία ομάδα χωρών να βρίσκεται μόνιμα εκτός ευρώ και να απολαμβάνει ίδια δικαιώματα στη λήψη αποφάσεων, ακόμη και εάν η Ε.Ε. είναι ατέρμονα υπομονετική σε ό,τι αφορά την αποδοχή μεταβατικών συμφωνιών. Η πραγματικότητα είναι πως δεν υπάρχει βιώσιμο έδαφος εντός Ε.Ε., αλλά εκτός ευρωζώνης.
Η περιθωριοποίηση της Ε.Ε. εις βάρος της ευρωζώνης θα επιφέρει επιπτώσεις σε άλλους τομείς όπως η εξωτερική πολιτική και η άμυνα, όπως επίσης και στη διεύρυνσή της.
Επιμένοντας στο πάγωμα του προϋπολογισμού της Ε.Ε., ο κ. Κάμερον μπορεί τελικά να κάνει χάρη στην ευρωζώνη. Υπονομεύοντας την Ε.Ε., δίνει νέα κίνητρα στην ευρωζώνη να αδράξει το συλλογικό της συμφέρον. Τον στηρίζω.
Wolfgang Muchau
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/741193/ArticleFTgr.aspx
Μην ξεγελιέστε από το αρχικό νούμερο του 1 τρισ. ευρώ. Είναι ο προϋπολογισμός μιας 7ετίας, κατά τη διάρκεια της οποίας το ΑΕΠ της Ε.Ε. υπολογίζεται στα 100 τρισ. ευρώ. Επίσης, η διαμάχη δεν αφορά όλο το ποσό, αλλά το 3% του προϋπολογισμού. Με άλλα λόγια, η διαμάχη αφορά το 0,03% του ΑΕΠ της Ε.Ε. Θα ήταν αριθμητική απερισκεψία να αποδώσουμε οποιαδήποτε μακροοικονομική σημασία σε αυτό.
Αντιθέτως, το ξεκαθάρισμα της κρίσης της ευρωζώνης θα καταλήξει τελικά σε έναν μεγάλο λογαριασμό και θα έχει πραγματικές οικονομικές συνέπειες. Αυτό θα έπρεπε να συζητούν οι ηγέτες της ευρωζώνης, και όχι τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Το μόνο σημαντικό θέμα στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό είναι όσα αποκαλύπτει για το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε., όπως διαφαίνεται άλλωστε και από την επιμονή του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον.
Πάγωμα του προϋπολογισμού σημαίνει ότι η Ε.Ε. θα μείνει σε ό,τι κάνει. Ξεχάστε την Ατζέντα 2020 και οποιοδήποτε άλλο πρόσχημα αναπτυξιακής πολιτικής. Ο πρωταρχικός στόχος της παραμένει η ανάπηρη ενιαία αγορά, η οποία μπορεί να έχει πολυδιαφημιστεί, αλλά είναι μία μεγάλη απογοήτευση, χωρίς σημαντικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ. Δεν επεκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος του κλάδου υπηρεσιών, που αντιστοιχεί και στη μερίδα του λέοντος στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι κυβερνήσεις έχουν υπαναχωρήσει αρκετές φορές στο θέμα της ενιαίας αγοράς. Η αγορά ενέργειας, επί παραδείγματι, εξακολουθεί να αποτελεί εν πολλοίς εθνική υπόθεση. Οι αμυντικές προμήθειες ουδέποτε αποτελούσαν τμήμα της ενιαίας αγοράς.
Ανέκαθεν πίστευα ότι η πιο σημαντική λειτουργία της ενιαίας αγοράς ήταν πως μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε πολιτικές ομιλίες, συνήθως μετά από κάποιο γεύμα εργασίας. Από τη διαμάχη για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., όμως, προκύπτει ότι η διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης -σε επίπεδο Ε.Ε.- έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Υπό αυτήν την έννοια, έχει ελάχιστη σημασία εάν η Βρετανία, επί παραδείγματι, μείνει εντός ή εκτός Ε.Ε.
Εάν αποφασίσει και επισήμως να βρεθεί εκτός της Ε.Ε., δεν θα χρειαστεί να παραδώσει τα υφιστάμενα δικαιώματά της, όπως η ελεύθερη μετακίνηση εργαζομένων και κατοίκων εντός της Ε.Ε., και, βεβαίως, την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά - ό,τι κι αν αξίζει τελικά.
Οι όροι της αποχώρησης από την Ε.Ε. τίθενται υπό διαπραγμάτευση. Ακόμη και τώρα, δεν αισθάνεσαι καμία διαφορά -παρά μόνο στη θερμοκρασία- εάν βρίσκεσαι στη Βρετανία (ή στη Νορβηγία) ή εντός της Ε.Ε.
Σήμερα, η Ε.Ε. έχει μόλις δύο σημαντικές λειτουργίες. Ορισμένοι αναγνώστες μπορεί να χαρακτηρίσουν σοκαριστική αυτή τη διαπίστωση.
Η πρώτη είναι ότι παρέχει τους θεσμούς και το νομικό πλαίσιο στην ευρωζώνη ώστε να βρει λύση στην κρίση. Δεν λέω ότι η ευρωζώνη θα πετύχει κατ’ ανάγκην αυτόν τον στόχο. Υπάρχει μία -όχι ασήμαντη- πιθανότητα ότι δεν θα τα καταφέρει. Εάν, όμως, τα καταφέρει, τότε θα σφετεριστεί την ενιαία αγορά μετατρέποντάς την, πιθανότατα, σε κάτι χρήσιμο.
Η τραπεζική ενοποίηση θα πρέπει να είναι το πρώτο βήμα προς μία ενιαία αγορά για τον χρηματοοικονομικό κλάδο σε επίπεδο ευρωζώνης. Σε τελικό στάδιο θα περίμενα και ενιαία αγορά για την εργασία και τις υπηρεσίες, σε επίπεδο ευρωζώνης. Εάν υπάρξει δημοσιονομική ενοποίηση, τότε ο προϋπολογισμός όχι μόνο θα είναι μεγαλύτερος από εκείνον της Ε.Ε., αλλά και διαφορετικός στη σύνθεσή του, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Η δεύτερη βασική λειτουργία της Ε.Ε. είναι ότι αποτελεί προθάλαμο των κρατών μελών που δεν ανήκουν ακόμη στο κλαμπ της ευρωζώνης, αλλά επιδιώκουν να ενταχθούν κάποια στιγμή στο μέλλον.
Η πραγματική διαχωριστική γραμμή στην Ε.Ε. δεν είναι μεταξύ των 17 μελών της ευρωζώνης και των 10 χωρών της Ε.Ε. που δεν έχουν ευρώ. Η πραγματική διαφορά είναι μεταξύ εκείνων που είναι ή που θέλουν να είναι εντός ευρωζώνης και εκείνων που ηθελημένα είναι εκτός. Η Βρετανία σαφέστατα εντάσσεται στη δεύτερη κατηγορία, όπως και η Τσεχία. Η Δανία και η Σουηδία επίσης, αλλά βρίσκονται πιο κοντά στη διαχωριστική γραμμή.
Τελικά, δεν έχει σημασία εάν τα κράτη που βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης θα επιλέξουν να φύγουν από την Ε.Ε., εάν θα μείνουν συγκαταβατικά ή εάν θα τους εγκαταλείψει η ευρωζώνη. Κάποια στιγμή θα υπάρξει το άσχημο διαζύγιο, αν και πιθανότατα αυτό θα συμβεί σε μερικά χρόνια. Θα μπορούσε να γίνει με διαφορετικές μορφές. Ο επίσημος διαχωρισμός είναι μία πιθανότητα.
Δεν είναι όμως, βιώσιμο, μία ομάδα χωρών να βρίσκεται μόνιμα εκτός ευρώ και να απολαμβάνει ίδια δικαιώματα στη λήψη αποφάσεων, ακόμη και εάν η Ε.Ε. είναι ατέρμονα υπομονετική σε ό,τι αφορά την αποδοχή μεταβατικών συμφωνιών. Η πραγματικότητα είναι πως δεν υπάρχει βιώσιμο έδαφος εντός Ε.Ε., αλλά εκτός ευρωζώνης.
Η περιθωριοποίηση της Ε.Ε. εις βάρος της ευρωζώνης θα επιφέρει επιπτώσεις σε άλλους τομείς όπως η εξωτερική πολιτική και η άμυνα, όπως επίσης και στη διεύρυνσή της.
Επιμένοντας στο πάγωμα του προϋπολογισμού της Ε.Ε., ο κ. Κάμερον μπορεί τελικά να κάνει χάρη στην ευρωζώνη. Υπονομεύοντας την Ε.Ε., δίνει νέα κίνητρα στην ευρωζώνη να αδράξει το συλλογικό της συμφέρον. Τον στηρίζω.
Wolfgang Muchau
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/741193/ArticleFTgr.aspx
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου