Τα ίδια ερωτήματα συζητούνται αυτές τις ημέρες στο Βερολίνο, στην
Αγκυρα, ακόμη και στη Δαμασκό: «Τελείωσε το παγκόσμιο σύστημα όπως το
μάθαμε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο;», «Πώς θα μοιάζει ο κόσμος χωρίς
την Αμερική στον ρόλο της υπερδύναμης και του «αφεντικού»;».
Εύλογα ερωτήματα μετά τα όσα έχουν μεσολαβήσει τις τελευταίες εβδομάδες. Στην πολιτική και ιδιαίτερα στη διεθνή πολιτική δεν έχει σημασία πόσο ισχυρός πραγματικά είσαι. Αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας είναι πόσο διατεθειμένος και πρόθυμος είσαι να χρησιμοποιήσεις την ισχύ σου και, το κυριότερο, πώς σε βλέπουν οι υπόλοιποι «παίκτες».
Ο κ. Ομπάμα τα θαλάσσωσε. Δήλωσε έτοιμος να επιτεθεί στη Συρία, αλλά μετά έμοιαζε σαν να ζητάει... συγγνώμη που θα το κάνει και διστακτικός για το εάν είναι σωστό ή όχι. Προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ζητώντας την άδεια του Κογκρέσου για μια «απλή» επέμβαση, μειώνοντας πολύ την ισχύ του θώκου του και εντός και εκτός ΗΠΑ. Το έκανε, βεβαίως, γιατί ένιωσε το τσουνάμι του απομονωτισμού, που σαρώνει την αμερικανική κοινή γνώμη μετά τον στρατηγικά άφρονα και αδιέξοδο πόλεμο του Μπους στο Ιράκ.
Πέραν τούτου, όμως, ο κ. Ομπάμα παραχώρησε στον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν ζωτικό χώρο και ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Ο κ. Πούτιν αποδείχθηκε σκληρός παίκτης και με ρεαλισμό επέβαλε τους δικούς του όρους στην κρίση της Συρίας. Είναι, προς το παρόν, ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της υπόθεσης.
Αντιθέτως, η Ευρώπη και οι ηγέτες της είναι από τους χαμένους. Η Γερμανία δεν νιώθει άνετα σε ρόλο μεγάλης δύναμης και προτιμά τον ρόλο του Ευρωπαίου αρχιλογιστή. Η Μ. Βρετανία μοιάζει σκιά του παλιού της εαυτού, ξέρει να παίζει το γεωπολιτικό παιχνίδι όσο κανείς άλλος, αλλά δεν μπορεί πλέον να το παίξει. Ο κ. Ολάντ μιμήθηκε τον προκάτοχό του, αλλά δεν του βγήκε. Περιθωριοποιημένη η Ευρώπη έγινε απλός παρατηρητής σε μια μεγάλη διεθνή κρίση και τώρα βλέπει με τρόμο ότι οι ΗΠΑ, που κάλυπταν την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αποσύρονται στη «γωνιά τους».
Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και την Τουρκία σε ρόλο μεγάλου χαμένου γιατί στον κ. Ερντογάν δεν βγήκε η πασιέντζα και, αντιθέτως, θα έχει να διαχειρισθεί ένα μείζον κουρδικό ζήτημα.
Πώς, λοιπόν, θα μοιάζει ο κόσμος μας, αν συνεχισθούν χωρίς εκπλήξεις όσα ζούμε αυτές τις μέρες; Πολλοί βετεράνοι Ευρωπαίοι αναλυτές πίστευαν και πιστεύουν ότι η Αμερική ήταν βολική για να τη βρίζουμε, αλλά χρήσιμη ως βασικό «αφεντικό» σε έναν επικίνδυνο και χαοτικό κόσμο. Το πιθανότερο είναι για ένα μεγάλο διάστημα να μην πάρει κανείς τη θέση της, να επέλθει μια μορφή χάους, με πολλούς παίκτες, αλλά καμία συγκεκριμένη «αρχιτεκτονική».
Και για να έλθουμε στα δικά μας. Παλαιότερα, ο εκάστοτε Ελληνας πρωθυπουργός ήξερε ότι, αν συνέβαινε κάτι με την Τουρκία, ένα τηλεφώνημα στον Λευκό Οίκο θα έφερνε κάποιου είδους μεσολάβηση ή παρέμβαση. Σήμερα είναι πολύ πιθανό (α) να ακούσει από τον συνομιλητή του πως «είστε μακριά για μας, δεν μπλέκουμε» ή και (β) να μη σηκώσει κανείς το τηλέφωνο στην Αγκυρα, αν οι Αμερικανοί αποφασίσουν να «μπλέξουν». Το μήνυμα της διστακτικότητας και της απαγκίστρωσης από στρατηγικές υποχρεώσεις, που εκπέμπει τώρα η Ουάσιγκτον, το έχουν ήδη λάβει και αποκωδικοποιήσει όλοι οι διεθνείς «παίκτες», όλοι ανεξαιρέτως.
Του Αλέξη Παπαχελά
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/09/2013_518731
Εύλογα ερωτήματα μετά τα όσα έχουν μεσολαβήσει τις τελευταίες εβδομάδες. Στην πολιτική και ιδιαίτερα στη διεθνή πολιτική δεν έχει σημασία πόσο ισχυρός πραγματικά είσαι. Αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας είναι πόσο διατεθειμένος και πρόθυμος είσαι να χρησιμοποιήσεις την ισχύ σου και, το κυριότερο, πώς σε βλέπουν οι υπόλοιποι «παίκτες».
Ο κ. Ομπάμα τα θαλάσσωσε. Δήλωσε έτοιμος να επιτεθεί στη Συρία, αλλά μετά έμοιαζε σαν να ζητάει... συγγνώμη που θα το κάνει και διστακτικός για το εάν είναι σωστό ή όχι. Προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ζητώντας την άδεια του Κογκρέσου για μια «απλή» επέμβαση, μειώνοντας πολύ την ισχύ του θώκου του και εντός και εκτός ΗΠΑ. Το έκανε, βεβαίως, γιατί ένιωσε το τσουνάμι του απομονωτισμού, που σαρώνει την αμερικανική κοινή γνώμη μετά τον στρατηγικά άφρονα και αδιέξοδο πόλεμο του Μπους στο Ιράκ.
Πέραν τούτου, όμως, ο κ. Ομπάμα παραχώρησε στον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν ζωτικό χώρο και ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Ο κ. Πούτιν αποδείχθηκε σκληρός παίκτης και με ρεαλισμό επέβαλε τους δικούς του όρους στην κρίση της Συρίας. Είναι, προς το παρόν, ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της υπόθεσης.
Αντιθέτως, η Ευρώπη και οι ηγέτες της είναι από τους χαμένους. Η Γερμανία δεν νιώθει άνετα σε ρόλο μεγάλης δύναμης και προτιμά τον ρόλο του Ευρωπαίου αρχιλογιστή. Η Μ. Βρετανία μοιάζει σκιά του παλιού της εαυτού, ξέρει να παίζει το γεωπολιτικό παιχνίδι όσο κανείς άλλος, αλλά δεν μπορεί πλέον να το παίξει. Ο κ. Ολάντ μιμήθηκε τον προκάτοχό του, αλλά δεν του βγήκε. Περιθωριοποιημένη η Ευρώπη έγινε απλός παρατηρητής σε μια μεγάλη διεθνή κρίση και τώρα βλέπει με τρόμο ότι οι ΗΠΑ, που κάλυπταν την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αποσύρονται στη «γωνιά τους».
Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και την Τουρκία σε ρόλο μεγάλου χαμένου γιατί στον κ. Ερντογάν δεν βγήκε η πασιέντζα και, αντιθέτως, θα έχει να διαχειρισθεί ένα μείζον κουρδικό ζήτημα.
Πώς, λοιπόν, θα μοιάζει ο κόσμος μας, αν συνεχισθούν χωρίς εκπλήξεις όσα ζούμε αυτές τις μέρες; Πολλοί βετεράνοι Ευρωπαίοι αναλυτές πίστευαν και πιστεύουν ότι η Αμερική ήταν βολική για να τη βρίζουμε, αλλά χρήσιμη ως βασικό «αφεντικό» σε έναν επικίνδυνο και χαοτικό κόσμο. Το πιθανότερο είναι για ένα μεγάλο διάστημα να μην πάρει κανείς τη θέση της, να επέλθει μια μορφή χάους, με πολλούς παίκτες, αλλά καμία συγκεκριμένη «αρχιτεκτονική».
Και για να έλθουμε στα δικά μας. Παλαιότερα, ο εκάστοτε Ελληνας πρωθυπουργός ήξερε ότι, αν συνέβαινε κάτι με την Τουρκία, ένα τηλεφώνημα στον Λευκό Οίκο θα έφερνε κάποιου είδους μεσολάβηση ή παρέμβαση. Σήμερα είναι πολύ πιθανό (α) να ακούσει από τον συνομιλητή του πως «είστε μακριά για μας, δεν μπλέκουμε» ή και (β) να μη σηκώσει κανείς το τηλέφωνο στην Αγκυρα, αν οι Αμερικανοί αποφασίσουν να «μπλέξουν». Το μήνυμα της διστακτικότητας και της απαγκίστρωσης από στρατηγικές υποχρεώσεις, που εκπέμπει τώρα η Ουάσιγκτον, το έχουν ήδη λάβει και αποκωδικοποιήσει όλοι οι διεθνείς «παίκτες», όλοι ανεξαιρέτως.
Του Αλέξη Παπαχελά
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/09/2013_518731
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου