διεύθυνση επικοινωνίας delios2010@gmail.com

28 Μαρ 2014

Το δημόσιο επένδυσε 40 δισ. στις τράπεζες και εμφανίζει ήδη λογιστικές υπεραξίες 19,5 δισ

Πως καταρρίπτεται ο μύθος ότι το κράτος μέσω του ΤΧΣ επένδυσε 40 δισεκ. και ίσως να μην πάρει ποτέ πίσω τα κεφάλαια του
Το ελληνικό δημόσιο επένδυσε 40 δισεκ. στις ελληνικές τράπεζες μέσω του ΤΧΣ – χωρίς να προσμετρώνται τα 4,47 δισ. των προνομιούχων μετοχών – και….κερδίζει ήδη 19,5 δισεκ. ευρώ με όρους λογιστικής αποτίμησης.
Θα σκεφθείτε πως αυτό συμβαίνει αφού το ΤΧΣ έχει 11 δισ. κεφαλαιακό απόθεμα άρα 39 δισεκ. πρέπει να ανακτηθούν από τα συνολικά 50 δισεκ. που διαθέτει το ΤΧΣ.
Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ - για μια ακόμη φορά - με σκληρότατη ανακοίνωση του αρχηγού του Α. Τσίπρα έκανε λόγο για χαριστικές αποφάσεις στις τράπεζες εις βάρος του δημοσίου και αδικήματα κακουργηματικής απιστίας.
Θα προσπαθήσουμε με μια απλή αλλά αρκετά κατανοητή προσέγγιση να εξηγήσουμε γιατί το ελληνικό κράτος επένδυσε 40 δισεκ. ή 44,4 δισεκ. μαζί με τις προνομιούχες μετοχές και ήδη κερδίζει λογιστικά 19,5 δισεκ. ευρώ.
Με αφορμή τα stress tests της ΤτΕ και την ανάγκη γαι περαιτέρω κεφαλαιακή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος ξεκινήσει ένας διάλογος σχετικά με το ποιά θα έπρεπε να είναι η στρατηγική του Δημοσίου για τις τράπεζες που είναι μέτοχος και την πιθανή συμμετοχή του ΤΧΣ στις αυξήσεις κεφαλαίου.
Ήδη η Πειραιώς ανακεφαλαιοποιήθηκε αντλώντας 1,75 δισεκ. ενώ οι προσφορές έφθασαν τα 3,1 δισεκ. ενώ η Alpha bank άντλησε 1,2 δισεκ. με τις προσφορές των ξένων επενδυτών να φθάνουν τα 2,5 δισεκ.
Σύντομα ξεκινάει αμκ της Eurobank ύψους 3 δισεκ. που θα καλυφθεί εξολοκλήρου από διεθνείς επενδυτές.
Ορισμένοι αμφισβητούν τα οφέλη από τις αυξήσεις κεφαλαίου με ιδιωτικά κεφάλαια και υποστηρίζουν τη διατήρηση της μετοχικής συμμετοχής του Δημοσίου όπως π.χ. ο ΣΥΡΖΑ.
Κάποιοι άλλοι επικαλούνται τη διεθνή εμπειρία υποστηρίζοντας ότι σε άλλες χώρες όπου επίσης διατέθηκαν μεγάλα ποσά για τη στήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι φορολογούμενοι πήραν πίσω τα χρήματά τους μόνο αφού το Δημόσιο διακράτησε τις μετοχές των τραπεζών για μεγάλο χρονικό διάστημα και αφού συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών περισσότερο από μία φορές όπου αυτό χρειάστηκε.
Ωστόσο αυτοί που επικαλούνται  αυτό το επιχείρημα δεν αναφέρουν ότι οι χώρες που εφάρμοσαν τέτοια πολιτική (π.χ. ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο) δεν είχαν ούτε τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδος, ούτε την παράδοση στην κακοδιοίκηση δημοσίων οργανισμών.
Το σπουδαιότερο είναι ότι από το δημόσιο διάλογο απουσιάζει η συνολική αποτίμηση του κόστους συμμετοχής του Δημοσίου στην υποστήριξη του τραπεζικού συστήματος κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης.
Παρουσιάζονται αποσπασματικά στοιχεία χωρίς να περιγράφεται συνολικά το πρόβλημα και τα ποσά που το Δημόσιο εισέπραξε και κατέβαλε στις Τράπεζες.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται σωστά ότι το Δημόσιο έχει δαπανήσει περίπου 40 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Από αυτά, περίπου 25,5 δισ ευρώ τοποθετήθηκαν στην ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών του 2013  (Εθνική Τράπεζα 8,67 δισεκ. Τράπεζα Πειραιώς 6,98 δισεκ, Eurobank 5,83 δισεκ. και Alpha Bank 4 δισεκ.).
Επίσης, το ΤΧΣ κατέβαλε ποσό 14,724 δισ. για τα πιστωτικά ιδρύματα των οποίων η άδεια ανακλήθηκε από την ΤτΕ.
Αυτό ο ποσό αφορά στο λεγόμενο «χρηματοδοτικό κενό» ή funding gap, δηλαδή τη διαφορά της αξίας των μεταβιβαζόμενων στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και σχετίζεται με την Αγροτική Τράπεζα που απορροφήθηκε από την Τράπεζα Πειραιώς, με το Νέο ΤΤ και την Νέα Proton Bank που εξαγοράστηκαν από τη Eurobank, την Probank, την FBB και τις συνεταιριστικές που απορροφήθηκαν από την Εθνική Τράπεζα και στις συνεταιριστικές που απορροφήθηκαν από την Alpha Bank.
 Μέρος του ποσού αυτού θα ανακτηθεί από τη διαχείριση και σταδιακή πώληση των στοιχείων ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων των οποίων η άδεια ανακλήθηκε.
Για το σκοπό αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ορίσει ειδικούς εκκαθαριστές.
Ωστόσο παρόλο που η δαπάνη των 40 δισ ευρώ προβάλλεται, αντίθετα δεν αναφέρεται ότι το Δημόσιο έχει ήδη ωφεληθεί περίπου 35 δισ. ευρώ από την εθελοντική συμμετοχή του τραπεζικού συστήματος στο PSI+ με το σύνολο του χαρτοφυλακίου ομολόγων του, περίπου 48 δισ ευρώ και στο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων.
Το σύνολο των απωλειών του PSI για τις τράπεζες αποτελεί, ταυτόχρονα, όφελος για το Δημόσιο λόγω της συνεπαγόμενης ισόποσης μείωσης του δημοσίου χρέους καθώς και της σημαντικής ελάφρυνσης για μελλοντικές πληρωμές τόκων.
Λόγω των τεράστιων ζημιών από τα ομόλογα, οι μέτοχοι των τραπεζών – μεταξύ αυτών περί τους 500.000 ιδιώτες μικροεπενδυτές και τα ασφαλιστικά ταμεία – απώλεσαν, από το 2007 έως σήμερα, άνω του 95% των επενδύσεών τους σε τραπεζικές μετοχές.
Χωρίς την επίπτωση του PSI+ και της επαναγοράς των ομολόγων, οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών θα ήταν σημαντικά μικρότερες, παρά τη βαθειά πολυετή ύφεση που έφθασε στο 25% του ΑΕΠ και το σημαντικό ύψος των προβλέψεων που οι τράπεζες ανέλαβαν έναντι επισφαλών δανείων.
Με βάση όλα αυτά η καθαρή δαπάνη του Δημοσίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι η διαφορά του κόστους ανακεφαλαιοποίησης  δηλαδή τα 40 δισ μείον το όφελος του PSI+ και του προγράμματος επαναγοράς δηλαδή 35 δισ και δεν ξεπερνά τα 5 δισ ευρώ.
Δηλαδή το πραγματικό κόστος ανακεφαλαιοποίησης είναι 5 δισεκ. περιλαμβανομένου και του  χρηματοδοτικού κενού δηλαδή του funding gap.
Το ποσό αυτό δηλαδή τα 5 δισεκ. πρέπει να συγκριθούν  με την χρηματιστηριακή αξία των μετοχών που κατέχει σήμερα το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ, η οποία ανέρχεται σε περίπου 24,5 δισ ευρώ.
Στις περιπτώσεις της Alpha και της Πειραιώς που η χρηματιστηριακή τιμή τους είναι πάνω από την τιμή της πρώτης αύξησης κεφαλαίου του 2013 το Δημόσιο δύναται μέσω της εξάσκησης των warrants να λάβει πίσω το σύνολο της αρχικής επένδυσης.
Ωστόσο το ΤΧΣ με βάση τον νέο νόμο δύναται να προβαίνει σε placement εφόσον έχει επαναγοράσει warrants μέσω δημόσιων προτάσεων άρα να επιταχύνει την διαδικασία ανάκτησης των επενδεδυμένων κεφαλαίων.
Στις περιπτώσεις της Εθνικής και της Eurobank που οι τιμές στο χρηματιστήριο είναι κάτω από την τιμή της πρώτης αύξησης κεφαλαίου η αξία της συμμετοχής του Δημοσίου είναι σήμερα 7,8 δισεκ στην Εθνική και 2,5 δισ στην Eurobank.
Επομένως λαμβάνοντας υπόψη τη σημερινή χρηματιστηριακή αξία της συμμετοχής του Δημοσίου μέσω του ΤΧΣ δηλαδή 24,5 δισεκ. μείον το καθαρό κόστος ανακεφαλαιοποίησης δηλαδή 5 δισεκ.  οι φορολογούμενοι όχι μόνο παίρνουν πίσω τα χρήματά τους αλλά καταγράφουν και υπεραξίες της τάξεως των 19,5 δισ ευρώ, δηλαδή την διαφορά ανάμεσα στην καθαρή δαπάνη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την αξία των μετοχών που κατέχει σήμερα το ΤΧΣ.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι παρά τη σοβαρή κρίση που πέρασε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ως συνέπεια της δημοσιονομικής κρίσης και του κουρέματος των ομολόγων, σήμερα οι τράπεζες είναι υγιείς, δύναται να αντλούν κεφάλαια και χρηματοδότηση από τις αγορές και αυτό επετεύχθη χωρίς να έχουν κινδυνεύσει οι καταθέσεις και χωρίς να επιβαρυνθεί ο έλληνας φορολογούμενος ένα ευρώ.
Με βάση όλα αυτά διατυπώνεται το εύλογο ερώτημα γιατί ορισμένοι υποστηρίζουν την άποψη ότι το δημόσιο πρέπει να επενδύσει επιπλέον χρήματα στις τράπεζες, ενεργώντας ως επενδυτής και όχι ως εγγυητής της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ως ο νόμος ορίζει, βάζοντας σε κίνδυνο επιπλέον χρήματα των φορολογούμενων, όταν το μεν δημόσιο σήμερα ήδη έχει καθαρό κέρδος από την υπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και οι ίδιες οι τράπεζες μπορούν να αντλήσουν τα απαραίτητα κεφάλαια από τις αγορές;
 Είναι δε αξιοπερίεργο ότι η άποψη, ότι το κράτος πρέπει να τοποθετήσει επιπλέον κεφάλαια στις τράπεζες υποστηρίζεται από τους ίδιους που διατυπώνουν σοβαρές επιφυλάξεις για την επιτυχία του παρόντος οικονομικού προγράμματος και τις προοπτικές εξόδου από την κρίση και αναφερόμαστε στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και άλλα πολιτικά κόμματα.
Γιατί άραγε τα διαθέσιμα του ΤΧΣ, περίπου 11 δισ σήμερα, να μην διατεθούν σε βάθος χρόνου – και εφόσον διασφαλιστεί κατά τρόπο απόλυτο η μεσοπρόθεσμη ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζών -  σε άλλους σκοπούς με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία και την απασχόληση.
Βέβαια η Τρόικα αντιδρά στο ενδεχόμενο αυτό αλλά αν δεν μπορούν να αξιοποιηθούν ας επιστραφούν στους δανειστές στην ΕΕ και το ΔΝΤ για να μειωθεί το χρέος αυτόματα κατά 11 δισεκ. ευρώ.
 Έχει κάποιος μελετήσει και τεκμηριώσει ότι η πιο επωφελής χρήση αυτών των χρημάτων είναι η περαιτέρω επένδυση τους στις τράπεζες.
Αντίθετα, είναι βέβαιο ότι η προσέλκυση ξένων επενδύσεων και μάλιστα μακροπρόθεσμου χαρακτήρα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη σταθερή έξοδο από την κρίση και πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο της οικονομικής πολιτικής.
 Η μερική περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των τραπεζών θα έχει πολλαπλά οφέλη για την ελληνική οικονομία λόγω της εισροής 6 δις ευρώ διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, ποσό ιδιαίτερο υψηλό για τα ελληνικά δεδομένα και της περαιτέρω εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης και αποκατάστασης της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Η Πειραιώς και Alpha bank έκαναν επιτυχώς την αρχή και θα ακολουθήσει επιτυχώς και η Eurobank….

Συμμετοχή του ΤΧΣ, επενδυμένα κεφάλαια και αξία επένδυσης στις ελληνικές τράπεζες
Ποσά σε δισεκ. ευρώ
Τράπεζα
Ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ
Ποσά που επένδυσε το ΤΧΣ
Τρέχουσα αξία επένδυσης του ΤΧΣ στο ΧΑ
Εθνική
84%
8,67
7,8
Alpha
83,6%
4
6,55
Πειραιώς
81%
6,98
7,7
Eurobank
95%
5,83
2,5
Σύνολο
85,9%
25,5
24,5
Δεν έχουν προσμετρηθεί οι έσχατες αυξήσεις κεφαλαίου και το dilutionτου ΤΧΣ

www.bankingnews.gr


Πέτρος Λεωτσάκος

Δημοσιογράφος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου