Το σενάριο της φρίκης

 Το ερώτημα δεν είναι πλέον σε ποια ακριβώς λύση θα καταλήξουν οι ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος- εφόσον και όταν καταλήξουν κάπου... Αλλά αν η κυβέρνηση θα μπορέσει να αντέξει πολιτικά τη λύση που θα επιβληθεί και στην οποία (κακά τα ψέματα...) ελάχιστα συμμετέχει. Ηδη, πάντως, η «Μonde» τη βάφτισε «σενάριο της φρίκης». Διότι όποια λύση και αν επιλεγεί, το βέβαιο είναι ότι όχι μόνο θα έχει τεράστιο κόστος αλλά και ότι ουδείς μπορεί σήμερα να προεξοφλήσει το κόστος της. Και αυτό ακριβώς επιβαρύνει τις διαπραγματεύσεις: όλοι φοβούνται την ενεργοποίηση εξελίξεων τις οποίες δεν θα ελέγχουν.


Ούτως ή άλλως, το πλαίσιό τους είναι και πιεστικό και ασφυκτικό. Και όχι μόνο επειδή πιέζουν ασφυκτικά οι αγορές, ούτε επειδή οι καθυστερήσεις και οι παλινωδίες κινδυνεύουν να καταστήσουν το πρόβλημα ανεξέλεγκτο. Αλλά επειδή σε σχέση με τις περυσινές διαπραγματεύσεις για το μνημόνιο, υπάρχουν τώρα τρεις πρόσθετες δυσκολίες:

Πρώτον, η ανάγκη να αντιμετωπιστεί ευθέως το πρόβλημα του ελληνικού χρέους από τη στιγμή που προέκυψε ότι το μνημόνιο απέτυχε να το αντιμετωπίσει.

Δεύτερον, να εξασφαλιστούν οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια αφού διαψεύστηκαν οι ανόητες προβλέψεις ότι η χώρα θα επιστρέψει σύντομα στην ανάπτυξη και στις αγορές.

Τρίτον, να αναλάβουν (σύμφωνα με την απαίτηση της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας...) ένα μέρος τους κόστους και οι ιδιώτες δανειστές, όχι μόνο οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι.

Επί της ουσίας, όλες οι προτάσεις που εξετάζονται αφορούν την αναδιάρθρωση του χρέους και είναι μεθοδεύσεις χρεοκοπίας- όπως και αν ονομαστεί τελικώς η χρεοκοπία για να χρυσωθεί το χάπι... Η «επιλεκτική χρεοκοπία», ας πούμε, που αποτελεί το τελευταίο λεκτικό σχήμα δεν είναι παρά μια διατύπωση ανάλογη του «ολίγον έγκυος». Επιλεκτική ή όχι, η χρεοκοπία είναι χρεοκοπία.

Χωρίς αυτό να σημαίνει απαραιτήτως το τέλος του κόσμου.

Υπενθυμίζω, ας πούμε, ότι πολλοί διαπρεπείς οικονομολόγοι εισηγούνται την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (τη χρεοκοπία, δηλαδή...) εδώ και πολλούς μήνες, προτού ακόμη καταφύγουμε στο μνημόνιο. Και ακόμη περισσότεροι θεωρούν ότι η αναδιάρθρωση δεν είναι μόνο επιβεβλημένη ή αναπόφευκτη αλλά και χρήσιμη.

Υπενθυμίζω ακόμη ότι ήδη από τις 17 Απριλίου και από «Το Βήμα» ο Κ. Σημίτης είχε συμβουλεύσει να ξεκινήσει μια σοβαρή διαπραγμάτευση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Τότε είχε επικριθεί από μια κυβέρνηση, η οποία κάνει σήμερα, με τρεις μήνες καθυστέρηση και μείον τη σοβαρότητα, αυτό ακριβώς που κατέκρινε τότε!

Ολα αυτά, βεβαίως, είναι προς απόδειξιν. Διότι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της σημερινής κατάστασης είναι ότι δεν την έχουμε ξαναδεί- ούτε εμείς, ούτε κανένας άλλος... Και ότι όλοι οι παράγοντες του δράματος καλούνται όχι απλώς να επιλέξουν μια λύση αλλά να την επινοήσουν. Χωρίς να ξέρουν με βεβαιότητα πού θα τους οδηγήσει η μία ή η άλλη επιλογή. Και αυτό ακριβώς συνιστά τη φρίκη του σεναρίου.

Ακόμη περισσότερο που η κυβέρνηση θα κληθεί να επωμιστεί στην εσωτερική πολιτική αγορά μια εκδοχή χρεοκοπίας- περισσότερο ή λιγότερο επαχθή, αδιάφορο...

Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: το αντέχει;

Είναι προφανές ότι εδώ και μερικά εικοσιτετράωρα τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Οικονομικών επιχειρούν να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για κάθε ενδεχόμενο. Υποψιάζομαι ότι «οι ατυχείς εκφράσεις» δεν είναι καθόλου ατυχείς και εντάσσονται σε μια προσπάθεια διαχείρισης ενός ενδεχομένου το οποίο δεν γνωρίζουν ακριβώς. Οπως είναι λογικό, λοιπόν, μας προετοιμάζουν για το χειρότερο.

Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι εξίσου προφανές ότι η αντιπολίτευση δεν προτίθεται καθόλου να τους διευκολύνει στους χειρισμούς ή στην απάλυνση της γενικότερης εικόνας. Θα τους αφήσει να πιουν το πικρό ποτήρι μόνοι τους και μέχρι τέλους. Με τη γενικότερη εικόνα δημοσκοπικής κατάρρευσης που παρουσιάζει η κυβερνητική παράταξη, δεν θα βρεθεί κανείς πρόθυμος να της απλώσει το χέρι.

Ολα αυτά, βεβαίως, συγκροτούν άλλο ένα επιχείρημα υπέρ του δρόμου των εκλογών. Ο οποίος θα καθίσταται μονόδρομος όσο η κυβέρνηση αδυνατεί να ανορθώσει την οικονομική κατάσταση και να προσφέρει στη χώρα μια ορατή προοπτική, όσο οι κοινωνικές πιέσεις και αντιδράσεις θα πολλαπλασιάζονται.

Και τότε ενδεχομένως θα αναλογιστούν στην κυβερνητική παράταξη τον χρόνο και το πολιτικό κεφάλαιο που σπατάλησαν τόσο άστοχα και τόσο άσκοπα, όσο διέθεταν ακόμη χρόνο και πολιτικό κεφάλαιο για να σπαταλήσουν.

jpretenteris@dolnet.gr
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=411420&h1=true