Καλή τύχη στους μετόχους των τραπεζών (ΙΙ)

Του Γιώργου Καισάριου
Ως γνωστό εδώ και πολύ καιρό έχουμε αιμορραγία στις καταθέσεις. Αυτό με τη σειρά του έχει δημιουργήσει πρόβλημα ρευστότητας στις τράπεζες που, παρά τη ρευστότητα που αντλούν μέσω κρατικών εγγυήσεων, δεν επαρκεί έτσι ώστε το τραπεζικό σύστημα να είναι αρκετά ρευστό για τις ανάγκες της οικονομίας.
Η μείωση των καταθέσεων, αλλά και η απομείωση των παγίων στοιχείων, έχει ανάλογα καταστρεπτικά αποτελέσματα στις τράπεζες όπως έχουν οι υποαξίες σε ένα μετοχικό χαρτοφυλάκιο τίγκα στο margin. Καθώς πέφτουν οι μετοχές σε ένα μοχλευμένο χαρτοφυλάκιο, ο χρηματιστής

παίρνει  κάθε μέρα τηλέφωνο τον επενδυτή για επιπλέον margin.

Αποτέλεσμα είναι οι τράπεζες να έχουν αντλήσει ρευστότητα με την εγγύηση του κράτους μεν, αλλά αυτή η ρευστότητα λίγο πολύ πάει να καλύψει reserves. Με λίγα λόγια, η απομείωση καταθέσεων (σε συνδυασμό πάντα με την απομείωση ομολόγων) λειτουργεί σαν μια μαύρη τρύπα στους ισολογισμούς των τραπεζών.

Το γεγονός ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν αυτή την εποχή δεν έχει να κάνει μόνο με την ελλιπή ρευστότητα που τις χαρακτηρίζει. Μπορεί οι πολιτικοί να φωνάζουν και να επιμένουν να δοθούν λεφτά στην αγορά, αλλά οι τράπεζες δεν έχουν και πολλές επιλογές στο που να τα δώσουν. Πέραν των άλλων προβλημάτων, οι τράπεζες δεν βρίσκουν εύκολα άξιους και φερέγγυους δανειστές. Στην τωρινή κατάσταση, όπου και να δανείσουν οι τράπεζες, το πιο πιθανό είναι τα δάνεια αυτά να καταστούν προβληματικά και να διογκωθεί το ήδη υπάρχον πρόβλημα των προβληματικών δανείων.

Αποτέλεσμα της μείωσης εισοδημάτων, πολλοί καταναλωτές αποσύρουν καταθέσεις για τις καθημερινές τους ανάγκες. Δυστυχώς αυτή η κατηγορία απόσυρσης καταθέσεων δεν θα τερματιστεί σύντομα. Για να σταματήσουν οι καταναλωτές να βασίζονται στις καταθέσεις τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές τους ανάγκες, θα χρειαστεί να δούμε μείωση της ανεργίας καθώς και φως όσον αφορά τις αναπτυξιακές προοπτικές. Πάνω από όλα, θα πρέπει αυτή η οικονομία να αρχίσει να παράγει πλούτο. Για μένα, κάτι τέτοιο δεν είναι ακόμα ούτε κατά προσέγγιση στον ορίζοντα.

Η δυσπιστία που έχουν οι καταθέτες στο τραπεζικό σύστημα είναι επίσης μια εστία απόσυρσης καταθέσεων. Και εδώ, το πρόβλημα είναι μεγάλο. Για να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη και να επιστρέψουν οι καταθέσεις που έχουν αποσυρθεί, θα πρέπει να αντιστραφούν οι αρχικοί λόγοι που οδήγησαν τους κατάθετες να άρουν την εμπιστοσύνη τους στις τράπεζες. Διαβάζω συνέχεια ότι τόσο η HSBC όσο και η Εμπορική δέχονται τεράστιες καταθέσεις αυτό τον καιρό. Πέραν δηλαδή από τους εύπορους πολίτες που βγάζουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, έχουμε και εσωτερικές ανακατατάξεις καταθέσεων, καθώς ευνοούνται ξένοι όμιλοι έναντι των μεγάλων ελληνικών τραπεζών.

Προκειμένου να λυθεί αυτό το πρόβλημα, θα πρέπει οι ελληνικές τράπεζες να αναγνωρίσουν τα προβληματικά πάγια και να ανακεφαλαιοποιηθούν. Μέχρι να γίνει κάτι τέτοιο, η εμπιστοσύνη δεν θα γυρίσει στις τράπεζες. Όσο το σύννεφο της αναδιάρθρωσης είναι πάνω από την Ελλάδα, ούτε καταθέσεις θα επιστρέψουν και ούτε εμπιστοσύνη θα υπάρξει πριν οι επενδυτές πιστέψουν  στην φερεγγυότητα των ισολογισμών των τραπεζών.

Τα stress tests που διενεργηθήκαν πέρσι δεν ήταν αρκετό για να επανακτηθεί η εμπιστοσύνη. Τούτο διότι απλά τα stress tests ξέραμε προκαταβολικά ότι ήταν κάλπικα. Δεν λαμβάνουν υπόψη τους προβληματισμούς της αγοράς, που είναι τα προβληματικά πάγια. Ας μην επαναλάβουμε ότι ενώ πέρσι οι δοκιμασίες αυτές έδειξαν ότι οι Ιρλανδικές τράπεζες πέρασαν με άριστα, για να κατρακυλήσουν μερικούς μήνες αργότερα. Ναι μεν τα tier 1 κεφάλαια των τραπεζών δείχνουν ότι οι ισολογισμοί είναι ατόφιοι, αλλά οι επενδυτές βλέπουν πέραν αυτών και δεν τους αρέσει τι βλέπουν.

Ένας άλλος λόγος για τις εκροές καταθέσεων είναι ότι οι καταναλωτές δεν έχουν κανένα λόγο να βάλουν τα λεφτά τους στις τράπεζες αυτόν τον καιρό. Το επιτόκιο που δίνουν οι τράπεζες έχει αρνητική απόδοση. Αυτό σημαίνει ότι ενώ ο πληθωρισμός είναι περίπου 4%, το επιτόκιο που δίνουν για καταθέσεις είναι περίπου στο 2%. Αν υπήρχε τρόπος να ανεβάσουν οι τράπεζες το επιτόκιο, φαντάζομαι ότι θα επέστρεφαν πολλές καταθέσεις. Αλλά όπως είναι τα πράγματα σήμερα, δεν έχει κανένας κίνητρο να καταθέσει λεφτά στις τράπεζες.

Όλα αυτά λοιπόν έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα στον τραπεζικό κλάδο χωρίς προσωπικά να βλέπω φως στον ορίζοντα. Και να μην κάνουμε καθόλου λογο για τα 90 περίπου δισ. που έχουν αντλήσει οι τράπεζες μέσω κρατικών εγγυήσεων, που ακόμα κανένας δεν ξέρει πως θα ξεδιπλώσουν.

Προσωπικά αν και δεν είμαι οπαδός της κρατικοποίησης, δεν βλέπω κανέναν άλλο τρόπο από το να επιλυθούν  τα ζητήματα που έχουν προκύψει. Κρατικοποίηση βέβαια υπό την έννοια ότι θα γίνει μια γενναιόδωρη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και θα χρειαστεί να ανακεφαλαιοποιηθεί ο τραπεζικός κλάδος.  Διότι αν δεν γίνει κάτι τέτοιο και δεν ανακεφαλαιοποιηθεί ο τραπεζικός κλάδος (Διαβάστε: "Πως θα ανακεφαλαιοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα σε περίπτωση αναδιάρθρωσης"), τότε ειλικρινά δεν έχω καμία απάντηση στο πως θα λυθεί το πρόβλημα. Και πολύ φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουμε τα λάθη της Ιαπωνίας προ δεκαετίας.

Αυτό όπως έχω ξαναπεί θα επιφέρει τεράστιο dilution στους μετόχους των τραπεζών (κάτι που βλέπουμε να διαδραματίζεται) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όσους κατανοούν τι σημαίνει dilution.

Το αν η αγορά έχει ήδη ενσωματώσει αυτά τα δεδομένα στις τωρινές τιμές των μετόχων είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Προσωπικά μιλώντας, με τα δικά μου μαθηματικά, δεν βλέπω λύσεις στα πλαίσια αυτών που συζητιούνται. Κατ΄ επέκταση, δεν μπορώ ακόμα να βγάλω συμπέρασμα για το αν οι πιθανότητες είναι με το μέρος μου κάνοντας τοποθέτηση στις τράπεζες στα παρόντα επίπεδα.

Καλή τύχη λοιπόν για άλλη μια φορά στους μέτοχους των τραπεζών, διότι οι προκλήσεις είναι ακόμα μεγάλες και τα δεινά που έχουν ακόμα να τραβήξουν οι μέτοχοι πολλά.

george.kesarios@capital.gr

Πηγή:www.capital.gr